بازار قدیمی خوی

بازار قدیمی  خوی که در دوره صفوی ساخته شده، از جاهای دیدنی استان آذربایجان غربی است. این بازار در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۶۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۷۲۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بازار در بافت قدیمی شهر قرار دارد و از نظر تاریخ‌نویسان و بسیاری از جهانگردان، یکی از زیباترین بازارهای ایران بعد از بازار تبریز، اصفهان و شیراز است. بازار شکلی مستطیلی دارد و به ‌علت نوسازی و گسترش شهر خوی در چند دهه اخیر تغییراتی در آن به وجود آمده است.

شهرستان خوی به‌سبب قرارگیری بر سر جاده‌های معروف بازرگانی مانند جاده ابریشم، مکه یولی، راه طرابوزان به جلفا و غیره از قدیم دارای كاروان‌سراهای متعدد جهت تخلیه كالا و استراحت بازرگانان و بازاری وسیع و گسترده برای دادوستد كالاهای مختلف بوده است.

بازار قدیمی خوی كه بازمانده مجموعه گسترده‌تری به حساب می‌آید، از زمان‌های گذشته در ضلع شرقی شهر و متصل به دیوار دروازه ورودی شهر بوده است. این بازار شکلی مستطیلی دارد و به‌واسطه نوسازی و گسترش شهر خوی در چند دهه اخیر و بی‌توجهی به آثار تاریخی، دخل‌وتصرف فراوانی در آن به عمل آمده است.

بازار خوی با نام ثبتی مجموعه بازار شهر خوی مربوط به دوره صفوی است. این اثر در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۶۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۷۲۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کاروان‌سراها: پنج کاروان‌سرا داخل بازار سرپوشیده خوی قرار دارد که شامل کاروانسرای خان، کشمش چیلار، بلوسی، چیت‌ساز و کاروانسرای میرزا هاشم می‌شود. در ادامه به معرفی کاروانسرای خان که مهم‌ترین آن‌ها است می‌پردازیم.
کاروانسرای خان در ضلع غربی بازار قرار گرفته و در کناره خیابان طالقانی به‌صورت چهار ایوانی ساخته شده است. این کاروانسرا درگذشته محل استراحت مسافران و داد و ستد بازرگانان بوده است. ورود به این کاروانسرا از در چوبی واقع در خیابان طالقانی امکان‌پذیر است و طبقه بالای آن دارای بالکنی چوبی است. دو در دیگر کاروانسرا در سمت شمال و شرق با بازار ارتباط دارند. این کاروان‌سرا توسط احمدخان دنبلی، حاکم خوی ساخته شده است که توانست با تأمین امنیت و گشایش راه کاروان‌های تجاری به‌سوی این شهر، ثروت را به خوی سرازیر کند.
چهار دیوار کاروانسرای خان که از میان ۵ کاروانسرای معرفی شده، شهرت بیشتری دارد از سنگ سفید ساخته شده‌اند و ۴۰ حجره تاجرنشین داشته‌اند. هر حجره این کاروانسرا دارای قهوه‌خانه و پستوی جداگانه بوده و در کنار آن کاروان‌سرای دیگری جهت چهارپایان ساخته شده بوده است. ضلع جنوبی این بنا، محل گذر مردم به داخل بازار از سمت خیابان طالقانی است و این گذر کاروان‌سرای خان را از کاروان‌سرای میرزا هاشم جدا می‌کند.